ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ - ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Το υποκείμενο ενός ρήματος μπορεί να είναι:

Ουσιαστικό	Ο σκύλος κυνηγούσε τη γάτα.
Επίθετο ουσιαστικοποιημένο	Ο καλός θα κερδίσει στο τέλος.
Αντωνυμία	Αυτός ήταν μαθητής μου.
Άκλιτη λέξη με άρθρο	Το σήμερα ανήκει στους νέους.
Μετοχή	Οι μεθυσμένοι δεν πρέπει να οδηγούν.
Αριθμητικό	Δύο ήρθαν.
Ολόκληρη πρόταση ή φράση με άρθρο	Το ότι είναι αγενής, φάνηκε από την πρώτη στιγμή.     Όποιος τρώει πολλά γλυκά, κινδυνεύει να παχύνει.
Δευτερεύουσα πρόταση ως υποκείμενο απρόσωπου ρήματος ή απρόσωπης έκφρασης.	Είναι φανερό ότι δεν με συμπαθεί.     Απαγορεύεται να παρκάρετε εδώ.

Πώς βρίσκουμε το υποκείμενο σε μια πρόταση;

1.Εντοπίζουμε το ρήμα.

2.Κάνουμε την ερώτηση: Ποιος; Ποια; Ποιο; Ποιοι; Ποιες; Ποια;

3.Η απάντηση που θα λάβουμε από την ερώτηση είναι το υποκείμενό μας.

Π.χ. Ο Μιχάλης διαβάζει Οδύσσεια.

ü       Ρήμα: διαβάζει

ü       Ποιος διαβάζει; Ο Μιχάλης

ü       Επομένως, ο Μιχάλης είναι το Υποκείμενο το ρήματος διαβάζει.

Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική.

ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ

Τα απρόσωπα ρήματα κι οι απρόσωπες εκφράσεις παίρνουν ως υποκείμενο μια δευτερεύουσα πρόταση η οποία εισάγεται με το να, ότι, πως, μήπως, όπως, ποιος, πότε, πού

Π. χ. Επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να σηκωθείς.

Οι δύο δευτερεύουσες προτάσεις αποτελούν τα υποκείμενα των απρόσωπων ρημάτων.

Τέλος, το υποκείμενο πολλές φορές παραλείπεται, όταν μπορεί να εννοηθεί εύκολα από τα συμφραζόμενα.

Ερωτήσεις κατανόησης

1.Στις παρακάτω προτάσεις, να εντοπίσετε τα υποκείμενα.

Ο ποδοσφαιριστής πήρε κόκκινη κάρτα.

Λίγοι έμειναν.

Εκείνος ήταν αφοσιωμένος στην οικογένειά του.

Οι εργαζόμενοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους.

Πολλές φορές εξάγουν λανθασμένα συμπεράσματα οι εμπειρογνώμονες.

Αξίζει να ζεις για ένα όνειρο.

Το ότι έχασε τους φίλους της, της κόστισε ανεπανόρθωτα.

2. Στην παρακάτω παράγραφο να εντοπίσετε τα ρήματα και έπειτα τα υποκείμενά τους.

Ένα μεσημέρι, μαζί με τη μητέρα μου και τον αδελφό μου φύγαμε από την παλιά μας γειτονιά στο Θησείο. Στα χέρια κρατούσαμε τις τελευταίες βαλίτσες. Γύρω η περιοχή μύριζε χώμα. Αποχαιρετήσαμε το σπίτι μας που βρισκόταν πάνω σε ένα μικρό λόφο. Θα πηγαίναμε σε μιαν άλλη γειτονιά, τα Άνω Πετράλωνα. Τώρα το σπίτι μας έμεινε σιωπηλό μέσα στην ερημιά του. Έζησε και αυτό μαζί με μας κάποιες μικρές χαρές αλλά και πολλές άσχημες μέρες εξαιτίας θανάτων. Πρώτα του μικρότερου αδελφού μας και μετά του πατέρα. Τώρα ήρθε και η δική του σειρά. Φεύγοντας αφήσαμε ανοιχτά τα παράθυρα και τις πόρτες του.